Interview: managing director Gilbèrt de Bock van De Bock Maritiem BV

Het varen zat er bij Gilbèrt de Bock al op vroege leeftijd in. Geïnspireerd door jeugdvereniging Zeekadetkorps Alkmaar ging hij op vijftienjarige leeftijd al naar de zeevaartschool en wist het op zijn vierentwintigste tot kapitein te schoppen. ‘Ik kom niet uit een typische scheepvaartfamilie,’ vertelt hij, ‘hoewel er aan mijn moederskant al generaties lang op de binnenvaart werd gewerkt.’ Wél werd er in het gezin flink ondernomen. De wens om scheepvaart met ondernemen te combineren, was dus een heel logische. Van kapitein-eigenaar tot ondernemer met een aanzienlijke vloot… Tijd om in gesprek te gaan.

Uw bedrijf profileert zich als een ‘gedreven en jonge rederij’. Vertel ons het verhaal van De Bock Maritiem BV.

‘Wij hebben momenteel rond de tweehonderd medewerkers, voornamelijk zeevarenden. Op ons kantoor in Alkmaar zit twintig man, daarnaast hebben wij nog kleine kantoren in Antwerpen en Indonesië. Ik begon als kapitein-eigenaar met één schip en bouwde dat destijds snel uit met een tweede en derde. In 2015 namen wij de stap om ook in het scheepsmanagement zaken te gaan doen. Aanvankelijk was dat door andere rederijen te assisteren met compliance en andere aspecten. Inmiddels is deze dienstverlening voor ons een belangrijke tak geworden. Ga maar na, van onze achttien schepen zijn er vier ons eigendom, de rest hebben wij in beheer.’

Wat doet u voor deze klanten?

‘Alles behalve de commerciële exploitatie. Dat houdt in, wij zorgen voor de veiligheid, bemanning, boekhouding, technisch beheer, inkoop, al wat nodig is om het schip varend te houden. Maar de lading zelf is voor de eigenaren.’

Uw specialisatie is ‘binnen-buiten’, het zonder overslag verschepen van ladingen over kust- en binnenwateren. Hoe ziet deze tak van de scheepvaart eruit?

‘Binnen-buiten houdt in dat schepen zo gebouwd zijn dat ze qua uitrusting alles kunnen wat een binnenvaartschip én een zeeschip kan. Het idee is dat je ladingen zonder overslag doet, transport van deur tot deur. Dat verkleint het risico op schade en levert tijdwinst op. Wij vervoeren bijvoorbeeld ladingen van het Roergebied direct naar Engeland, of bosproducten uit de Baltische staten of Spanje naar het oosten van België.’

‘Dit was in Nederland historisch een vrij grote sector. Er waren ooit zeker driehonderd van deze schepen, in handen van kapitein-eigenaren. Die zijn grotendeels verdwenen onder de invloed van consolidatie en schaalvergroting. Wij zijn een van de weinigen die het nog doen, daarmee specialiseren wij ons in een nichemarkt.’

Uw vloot bestaat momenteel uit achttien schepen. Heeft u nog groeiplannen en welke kansen biedt de markt?

‘Wij hebben absoluut de ambitie om te groeien. Zowel in ons aantal eigen schepen als de vaartuigen die wij in beheer hebben. Operationeel maakt het eigenlijk geen verschil of het schip van ons of van derden is. De managementtak heeft meer groeipotentieel, een schip bouwen kost namelijk behoorlijk wat kapitaal. Om als MKB’er te groeien met eigen schepen is dus lastig, dat gaat momenteel in een langzamer tempo. Wij hebben bovendien een solide, behoudende financieringsstructuur: die remt de groei iets, maar levert wel meer zekerheid op voor de toekomst.’

Wat zijn volgens u de grootste uitdagingen van de komende jaren in de Nederlandse scheepvaart?

‘Allereerst personeel. Er komen te weinig mensen van de zeevaartschool af. In het buitenland zijn er eveneens tekorten. Wij zoeken voor ons kantoor ook mensen die gevaren hebben, wat lastig is omdat je dan in dezelfde poel vist. Een van de manieren waarop wij hiermee omgaan is door intensief samen te werken met zeevaartscholen in IJmuiden, Den helder en Harlingen. We zitten daar bijvoorbeeld in de raad van advies. Daarnaast hebben wij een samenwerkingsovereenkomst met een school in Surabaya, in Indonesië. Ook plaatsen we veel stagiaires aan boord, in elk schip wel een of twee. We leiden op en proberen mensen aan ons te binden door een gezellige werksfeer te creëren.’

‘De tweede uitdaging is de energietransitie. Wij hebben een aantal jaar geleden besloten om alle vijf de schepen die wij toen hadden te verkopen en nieuwe te bouwen. Dat zijn zeer energiezuinige schepen geworden, klaar voor toekomst. Eentje is bijvoorbeeld uitgerust met VentoFoils. De voortstuwing van onze schepen is elektrisch, maar de generatoren werken voorlopig nog op diesel. We hebben het zo modulair opgebouwd dat we die eenvoudig kunnen vervangen door generatoren op methanol of wat voor alternatieve brandstof dan ook die tegen die tijd breed verkrijgbaar is. Een van de uitdagingen is dat daar weinig duidelijkheid over is, het is afwachten.’

Wat zou u in de toekomst graag willen zien van uw scheepsverzekeraar?

‘NNPC is een prettige partij om mee te werken, jullie geven goede service en adviezen. Wat ik vooral waardeer is jullie onafhankelijkheid als P&I-club. Waar ik nog een kans zie is om meer te gaan doen met de preventie van schade bij leden. Trainingen geven hoe je schades voorkomt, bijvoorbeeld, of hoe de aansprakelijkheid zit bij aanvaringen of ladingschades. De zeevaart is een van de meest overgereguleerde sectoren die er is. Schepen worden onderworpen aan talloze controles en inspecties, het compliance-niveau is hoog. De betrokken partijen letten echter vooral op zaken die te maken hebben met de veiligheid van het schip, mens en milieu, maar weinig met de lading zelf. Daar zit een lacune die NNPC op zou kunnen vullen.’

Is er tot slot nog iets dat u kwijt wil?

‘Een boodschap aan jonge en ervaren lezers met een passie voor een scheepvaart: zoek je een (nieuwe) carrièremogelijkheid? Kom langs bij De Bock Maritiem BV! Wij laten je graag de mogelijkheden zien.’